Kiyev palçığında, yoxsa Xarkovdakı küçə döyüşlərində?| Fərq etməz! Putin müharibəni uduzur

Diplomatik sahədə Birləşmiş Millətlər Təşkilatının Baş Assambleyasında ən sarsıdıcı məğlubiyyət qeydə alındı, burada üzvlər Rusiyanın təcavüzünü pisləyən qətnaməni yalnız 5 əleyhinə səslə (Rusiya, Belarusiya, Şimali Koreya, Suriya və Eritreya) təsdiqlədi, Çin isə öz etirazını bitərəf qalmaqla nümayiş etdirdi. Xarici İşlər naziri Sergey Lavrov bu fiaskonu belə izah edir ki, ABŞ ölkələri şantaj etməkdə bu nəticələri əldə edib. Lakin Hindistan, İran və ya Cənubi Afrika kimi dövlətlərin (35 bitərəf arasında diqqətəlayiqdir) şantajlara boyun əyə biləcəyinə inanmaq olduqca çətindir.

Rusiya açıq-aşkar qəbuledilməz təhlükəsizlik tələblərinə güc tətbiq etmək strategiyasına sadiq qalıb. Bununla belə, bu sarsılmaz diplomatik hücum Qərb birliyinin açıq-aşkar nüvə çalarları ilə müharibə təhlükəsinə tab gətirə bilməyəcəyinə inam üzərində qurulub. Nüvə riskləri Rusiyanın “Zaporoje” AES-ə hücumu ilə daha da artdı, Moskva bunu Ukraynanın təxribatı kimi təqdim etməyə çalışdı. Lakin NATO Xarici İşlər nazirlərinin və Aİ Xarici Əlaqələr Şurasının fövqəladə iclasları zamanı Avro-Atlantik birlik Rusiyanın ehtiyatsız əməliyyatlarını qəti şəkildə pisləyərək boyun əymədi. “Qərb tərəfdaşlarımızın tezliklə öz isteriyalarına qalib gələcəyinə, bunu dəstəkləyəcək heç bir dəlil tapa bilməyəcəklərinə ümid edirik”, - deyə Lavrov bildirib.

Rusiyanın hücumu Qərbi qarışıqlığa salmaq əvəzinə, ABŞ rəhbərliyi tərəfindən möhkəmləndirilmiş və bir çox Avropa dövlətlərinin, ilk növbədə Almaniyanın təhlükəsizlik siyasətlərində nəzərəçarpacaq dəyişikliklərlə gücləndirilmiş güclü birləşdirici impuls yaratdı. Aİ əsas təbii qaz tədarükçüsünə qarşı total iqtisadi müharibəyə başlamaq qərarını tapıb və Rusiya büdcədə nəzərdə tutulduğundan çox daha ağır itkilər alır. Kreml əvvəllər maliyyə əməliyyatlarının SWIFT sistemində fasilələr gözlədiyi üçün bəzi stress testləri həyata keçirsə də, Moskva indi yaşadığı kütləvi cəzaya açıq şəkildə hazır deyildi. Onun fiskal əks-tədbirləri səmərəsiz və yanlış istiqamətləndirilib.

Moskvanın fərziyyəsi ondan ibarət idi ki, yığılmış maliyyə ehtiyatları (bunun çoxu xarici valyutada) zərəri neytrallaşdırmaq üçün kifayət edəcək, lakin bu vəsaitlər SWIFT qadağası ilə əsasən dondurulub. Üstəlik, vacib təchizat zəncirlərinin dağılması fövqəladə maliyyələşdirmə ilə kompensasiya edilə bilməz, kassalar isə məqsədyönlü sanksiyalarla tükənib. Rusiya hökumətini sarsıdan Qərbin iqtisadi zərbələrinin orta və ya uzunmüddətli təsirləri deyil, onların dərhal təsirləridir, onların əksəriyyəti gözlənilmədən şoka salır və bunu Çinlə ticarət yolu ilə yumşaltmaq da mümkün deyil. Lizinq müqavilələri ləğv edildiyi, “Boeing” və “Airbus” təyyarələrinə xidmət göstərilə bilmədiyi üçün Rusiyada daxili hava nəqliyyatı dayandırılacaq. Qərb şirkətləri Rusiyadakı bizneslərini bağlayırlar, buna görə də moskvalılar böyük sayda IKEA hipermarketlərində son alış-verişlərini etməyə tələsdilər ki, bu da banklarda ictimai axını daha da gücləndirib.

Təchizat çatışmazlığı və kəskin şəkildə azalan gəlirlər istər-istəməz müharibəyə daxili dəstəyə təsir edir. Maksimum həcmli təbliğat kampaniyası müharibə tərəfdarılarının sayını artıra bilmir, çünki müxaliflərə qarşı ən sərt tədbirlər belə gündəlik amansız reallıqlarla üzləşmələrini gizlədə bilməz. Təəccüblü deyil ki, Rusiyanın əksər müstəqil media platformaları ya bağlanıb, ya da hərbi kampaniyanın işıqlandırılmasını məhdudlaşdırmağa məcbur olub. Diqqəti çəkən odur ki, hakimiyyətin sərt senzuranı ləngitməsi hücumun mühüm ilk günlərində xəbər axınına təsir etmədi. Müharibə haqqında həqiqətin aşkarlanmasının ictimai şokunu geri qaytarmaq mümkün deyil. Moskva informasiya müharibəsini təkcə beynəlxalq arenada deyil, həm də ölkə daxilində faktiki olaraq uduzdu. Belə ki, ictimai rəy Rusiya komandalarının böyük idman tədbirlərindən qovulması və Rusiyaya qarşı genişlənən mədəni boykot xəbərlərini hiss edir və görür.

“REvil” hakerləri və ya “Vaqner” muzdluları kimi innovativ vasitələrlə Qərbin müxtəlif zəifliklərini hədəf alan bir çox “hibrid” əməliyyatlardan sonra Moskva çoxtərəfli “hibrid müharibə”nin son nöqtəsinə çatdı. Rusiyanın Asiyaya tranzit uçuşlar üçün hava məkanının bağlanması kimi əks-zərbələr əks nəticə verir. Putin üçün xüsusilə ağrılı olan odur ki, onun Ukrayna prezidenti Volodimir Zelenskiyə qarşı apardığı şəxsi müharibə kabinetinin heç cür gizlədə bilməyəcəyi bir fəlakətlə nəticələndi. Təcrübəsiz olsa da, Ukrayna müqavimətinin komandiri qəhrəman bir liderə çevrildi, o, millətinə həqiqəti söyləyir və Avropa Parlamentinə daha çox dəstək tələbləri ilə müraciət edir və bunun üçün alqışlanır.

Bunun əksinə olaraq, Putinin reputasiyası təkcə açıq-aşkar yalanlarına və tarixi absurdlarına görə yox, həm də Ukraynanın öz suverenliyini müdafiə edə bilməyəcəyinə kor-koranə inamını rəhbər tutaraq hərbi kampaniyanın planlaşdırılması və həyata keçirilməsində açıq şəkildə ifşa olunmuş səriştəsizliyinə görə aşağı düşüb. Hətta Moskvadakı Rusiyanın əsas hərbi şərhçiləri də diqqətlə və elliptik şəkildə etiraf etməyə başlayırlar ki, çoxdan hazırlanmış blitzkriq uğursuzluqla nəticələnib və uzun müddət davam edən münaqişədə vaxt Rusiyanın xeyrinə işləmədiyi halda Ukrayna güclənir. Putinin işğalın “plan üzrə” getdiyinə dair arxayınlığı dayanmış hücum və qəddar bombardmanlar reallığı ilə kövrəkləşir. O, getdikcə daha çox küncə sıxışdırılmış biri kimi davranır, çünki heç bir yaxşı variant qalmayıb.

Yaxın günlərdə Rusiya qoşunları Kiyevdən kənarda palçıqda, Xarkovun ətraflarında küçə döyüşləri bataqlığında qalsa, Moskva NATO-nu digər teatrlarda eskalasiya ilə təhdid edə bilməyəcək. Və öz növbəsində, Çin rəhbərliyi şübhəsiz ki, uğursuz “strateji tərəfdaşını” xilas etməkdə maraqlı olacaq. Ukraynanın cəsarəti və son qələbə ümidi ilə bir neçə uğurusuzluğa göz yumması şübhə doğurmur. Rusiyanın yaxınlaşan məğlubiyyət fəlakətindən sağ çıxmamaq qabiliyyəti getdikcə artır.